Het zijn riskante tijden voor Amerikaanse politiek duiders, opiniepeilers en andere pratende hoofden. De politici en vooral de kiezers zijn ronduit onbetrouwbaar geworden. Kiezers gedragen zich als op hol geslagen neutrino’s die lak hebben aan door mensen beschreven natuurwetten. Niets lijkt meer zeker. Alle politieke (tegeltjes)wijsheden staan op losse schroeven.
Nooit eerder wonnen drie verschillende kandidaten de eerste drie staten. South-Carolina wijst altijd de uiteindelijke winnaar van de nominatie aan – zegt de geschiedenis. Gingrich dus! Het kan, maar niet zo waarschijnlijk. Wie op zes november Florida wint, wordt de nieuwe president, luidt een andere wijsheid. Dit soort politieke ‘wetmatigheden’ uit het verleden bieden geen garantie meer voor de toekomst.
Sta je dan als Amerikaanse Ferry Mingelen met tientallen jaren ervaring en een rugzak vol wijsheden. Kan allemaal zo in de shredder. Om gek van te worden. Natuurlijk, voor een liefhebber van politiek razend interessant, maar wat moet je zeggen? Want de kijkers en luisteraars willen richtinggevende uitspraken, het liefst heldere voorspellingen.
Gelukkig ontstaat in de chaos een nieuwe overzichtelijkheid. Er is namelijk één nieuwe allesomvattende politieke formule voor in de plaats gekomen: ‘Alles is mogelijk’ . Neem ons eigen landje. Om het ‘eenvoudig’ te houden kijk ik alleen naar het fenomeen Rita Verdonk. Want wie had het volgende ooit kunnen voorspellen/voorzien? Met nauwelijks enige politieke ervaring werd zij minister van Asiel en Integratie. Ze leek een vondst. Daadkrachtige toon, kordaat uiterlijk en bovenal: regels zijn regels. De tijdgeest had zijn ambassadeur gevonden. Maar ‘de vondst’ werd een ongeleid projectiel. Zo wilde Verdonk de naturalisatie van partijgenote Ayaan Hirsi Ali terugdraaien. Dat leidde tot de val van het kabinet Balkenende II. Als demissionair minister kreeg ze een motie van afkeuring aan haar broek te krijgen om vervolgens niet op te stappen. Bij de volgende verkiezingen schreef zij geschiedenis door als nummer twee van de lijst meer stemmen te trekken dan lijsttrekker Rutte. Ze eiste het leiderschap op, leverde veelvuldig kritiek op Rutte via de media en werd uiteindelijk de fractie uitgeknikkerd. Ze begon voor zichzelf. Reikte tot grote hoogte in de peilingen, maar ging na veel tumult roemloos ten onder. De kiezer trok verder en Rita bleef verweesd achter. Welkom bij politiek 2.0.
De ‘nieuwe’ politiek vraagt om politieke duiders die zich willen verdiepen in de nieuwkomers, hun ideeën, hun mores en hun aanhang. Wie in dedain blijft hangen is verloren. Oprechte interesse, dat is het antwoord. Maar de voorspelbaarheid is definitief opgelost in de turbulentie van deze tijd. Daar kan je op twee manieren mee omgaan. Niet meer voorspellen of gewoon bluffen. Want hoe vaak wordt een journalist of een deskundige ontslagen wegens een foute voorspelling?
Laat ik ook eens bluffen. Romney en Gingrich vechten nog maanden door. Romney wint de strijd. Door een uitputtende en smerige strijd met zijn rivaal, komt hij uitgeput en beschadigd uit de strijd. Achteloos wint Obama de verkiezingen. Hillary Clinton wordt zijn running mate. De baan van vicepresident geeft haar de kans bij te komen van de mega jetlag, die het ministerschap van Buitenlandse veroorzaakt. In 2016 wordt zij de eerste vrouwelijk president van VS. Na twaalf jaar Democraten in het Witte Huis zijn de Amerikanen het zat. De tweelingen zussen en dochters van George W. Bush Barbara en Jenna worden daarop samen president. Echt waar! Read my lips! Mark my words! <<
Joost Vullings is werkzaam op de Haagse redactie van de NOS. Hij is liefhebber van de Amerikaanse politiek, maar bovenal een watcher van de Nederlandse politiek. Joost zal tijdens de race naar het Witte Huis voor ElectiondeskUSA geregeld de Amerikaanse politiek beschouwen vanuit Haags perspectief. Ook is Vullings onderdeel van Longbridge. Een muzikaal project met als doel het verenigen van politiek en Dance-muziek. Politiek op beats, dat is het idee. Dit jaar gaat Longbridge los op de Amerikaanse presidentverkiezingen.
