Soms wordt je overvallen door het antwoord op je eigen vraag. Het gebeurt niet vaak en, zal je altijd zien, tijdens een persconferentie met tientallen concurrerende mediaorgansiaties in je nek. Je moet cool blijven en niet verraden dat wat je hoort, behoorlijk nieuwswaardig is. Het gebeurde CNN, maandag. De journaliste kreeg (per ongeluk?) een interessant kijkje in de internationale diplomatie/wetshandhaving. Tijdens de persconferentie van het Witte Huis wilde d redactrice weten of Obama van tevoren wist van de arrestatie van David Miranda– partner van journalist Glenn Greenwald. Zonder op het antwoord te zijn voorbereid, tenminste, zo kwam het in de audio-variant van de persconferentie over, gaf plaatsvervangend persvoorlichter Josh Earnest het volgende antwoord
There was a heads-up that was provided by the British government. So, again, this is something that we had an indication was likely to occur, but it’s not something that we requested, and it’s something that was done specifically by the British law enforcement officials there [zie video :54].
Hoe die heads-up er dan precies heeft uitgezien; of Obama de Britten heeft afgeraden om de man aan te houden (immers geen journalist met directe betrokkenheid behalve de partner van); of sprake is van een Britse uitnodiging om gedurende de negen uur met de Amerikanen samen de gegevensdragers van Miranda te bestuderen; wat Obama vindt van deze arrestatie (hij heeft een zeer uitgesproken kritische mening over de ‘arrestatie van Morsi – een onderwerp dat tijdens de persconferentie nog even heen-en-weer-ping-pongde) – werd wel gevraagd, maar bleef allemaal in het midden. Earnest gaf een draadje, het was aan het journaille om daar aan te trekken tot het hele verhaal (wel/niet gecoördineerd, toch wel op verzoek van Amerikanen – wat de persvoorlichter overigens ontkent) nu te gaan schrijven.
Hoe relevant is de heads-up? Zeer relevant, dunkt mij. Zoals Earnest tijdens de persconferentie al verklaart, werken de diensten van Amerika en de VK prima samen. Het is zo bijzonder lastig om je lot te ontlopen, blijkbaar ook als jouw partner (of familielid? Waar houden de interventies op?) debet is aan het chagrijn bij Obama/Cameron. Onduidelijk is in welke mate de samenwerking tussen de Britten en Amerikanen verloopt. Feit is dat betrokkenen van beide landen elkaar uitstekend op de hoogte houden van elkaars acties. Niet vreemd, maar wat betekent die PR-tekst ‘kijk ons eens prettig samenwerken’ dan concreet? Klopt het dan ook dat degenen die op de Britse lijst van ‘nader te spreken personen’ staat, ook op zo’n Amerikaanse lijst prijkt? En seinen de Amerikanen ook de Britten in bij soortgelijke acties? Wie wisten nog meer van Miranda’s arrestatie (mijn vraag, niet gesteld: Nederland?) Allemaal net zo relevant als onbeantwoord.
Journalisten wilden ook graag weten wat Obama van deze arrestatie vond? De president is toch een voorvechter van kritische journalistiek – een onafhankelijke pers? Dat verklaarde hij immers in de nasleep van afluisterpraktijken van journalisten van AP. Earnest heeft er geen mening over. Vreemd, want die heeft het Witte Huis wel over Morsi, de democratisch gekozen president van Egypte die al een paar weken wordt vastgehouden door militairen. Amerika schortte er de levering van F-16’s voor en schrapte een gezamenlijke militaire oefening. Dus, wilde een journalist weten:
Josh, you’ve talked about the Mubarak detention as being a Egyptian legal matter. You’ve talked about Morsi’s politically motivated detention. And then with regard to Mr. Greenwald’s partner, you called it a “mere law enforcement action.” Given that the White House has never been shy about criticizing detention policies overseas, do you have any concerns at all about the U.K.’s law enforcement actions in this case?
Het bleef even stil, om vervolgens terug te grijpen op de centrale boodschap:
Well, what I can say is I don’t have a specific reaction other than to observe to you that this is a decision that was made by the British government and not one that was made at the request or with the involvement of the United States government.
Punt.